Antibiëresistentie: Belgische onderzoekers ontdekken een drieledig afweersysteem bij bacteriën – MediQuality
BRUSSEL 22/08 – Onderzoekers van de UCLouvain hebben ontdekt dat de drie
afzonderlijke lagen waaruit de celwand van bacteriën bestaat, samenwerken om de
bacteriën te beschermen. Dit zet het lang aanvaarde model, waarin één laag een
dominante rol speelde, op zijn kop.
Deze ontdekking, gepubliceerd in het tijdschrift “Nature Microbiology”, zet vraagtekens bij
het lang aanvaarde model dat peptidoglycaan – een soort “harde muur” rond de bacterie –op zichzelf voldoende was om aanvallen, met name van antibiotica, te weerstaan. Het “zal
een nieuw licht werpen op deze afweer van bacteriën en zo de ontwikkeling van nieuwe
antibiotica mogelijk maken”, aldus de onderzoekers.
“Tot voor kort werd peptidoglycaan beschouwd als de essentiële laag die implosie van de
bacterie voorkomt”, legt Jean-François Collet, professor aan het Institut de Duve van de
UCLouvain, uit.
Zijn team heeft echter aangetoond dat dit “extracellulaire skelet” in werkelijkheid deel
uitmaakt van een groter mechanisme waarbij de drie verdedigingslagen betrokken zijn.
“Het is het hele systeem dat bacteriën tegen tal van antibiotica beschermt”, aldus de
onderzoeker. Deze werking geldt voor de helft van de momenteel bekende bacteriën, zoals
Escherichia coli en salmonella.
Deze doorbraak betekent “een belangrijke paradigmaverschuiving” die de weg zou kunnen
vrijmaken voor de ontwikkeling van nieuwe antibiotica die gericht zijn op de bacteriële
omhulling als geheel. “Hoe beter we onze vijanden en hun verdedigingsmechanismen
kennen, hoe beter we ze kunnen aanvallen of hun systemen kunnen omzeilen”, benadrukt
Jean-François Collet.
Deze ontdekking komt op een moment dat antibioticaresistentie een steeds grotere
uitdaging voor de gezondheidszorg vormt. De WHO beschouwt antibioticaresistentie dan
ook als een “grote” bedreiging voor de wereldgezondheid. “Nu bacteriën steeds resistenter
worden, is het niet ondenkbaar dat we over 15 à 20 jaar in een tijdperk terechtkomen dat
vergelijkbaar is met de situatie van vóór de ontdekking van penicilline aan het begin van de
20e eeuw”, waarschuwt Collet.
