29-11-2025, 20:30 Gordelroos: het nieuwe vaccin is ook doeltreffend bij personen die met het oude vaccin zijn gevaccineerd – MediQuality
Bij 65-plussers blijft het recombinante vaccin tegen herpes-zosterinfecties in de
praktijk effectief, ook bij immuungecompromitteerden en bij wie het eerdere
(levende verzwakte) vaccin kreeg, zo bevestigt een grootschalige Amerikaanse studie
in de Annals of Internal Medicine.
Sinds de komst van het recombinante vaccin tegen zona in 2020 adviseerde de Hoge
Gezondheidsraad (HGR/CSS) in 2022 het gebruik ervan bij immunocompetente personen
vanaf 60 jaar, en bij immuungecompromitteerde patiënten, inclusief wie een
immunosuppressieve behandeling krijgt vanaf 16 jaar en wie onder anti-JAK-therapie staat.
Dit nieuwe vaccin wordt toegediend in twee doses met twee maanden interval en heeft het
toen enige beschikbare levend verzwakte vaccin vervangen, dat ondertussen niet langer in
de handel is. Door zijn aard was dat vaccin gecontra-indiceerd bij
immuungecompromitteerde patiënten met een hoog risico op zona.
In een studie verschenen in Annals of Internal Medicine bevestigen Jennifer Lund,
epidemiologe aan de University of North Carolina at Chapel Hill, en collega’s de effectiviteit
in de praktijk bij een brede groep mensen, althans bij 65-plussers en met een follow-up
beperkt tot één jaar (1). De studie includeerde een steekproef van 20% van de
begunstigden van het Amerikaanse Medicare-programma, ongeveer 3,5 miljoen personen.
Eerste vraag: wat is het preventieve effect van minstens één dosis tegenover geen enkele
dosis? De vaccindoeltreffendheid bedraagt 56,1% voor het risico op zona, alle manifestaties
samen. Dat is 55,2% voor oftalmische zona en 72% voor postherpetische neuralgie. Per
100.000 personen kunnen zo 698 gevallen van zona, 58 van oftalmische zona en 78 van
postherpetische neuralgie worden vermeden.
De doeltreffendheid is vergelijkbaar bij immuungecompromitteerden (54,2%) en
immunocompetenten (56,5%). Ze blijft stabiel met de leeftijd, met een lichte daling bij 85-
plussers (44,2%). Er is ook goede effectiviteit bij wie vroeger het levend verzwakte vaccin
kreeg (51,8%), tegenover 57,7% bij niet-gevaccineerden. Dit bevestigt de logica van
hervaccinatie bij wie enkel het eerste, minder doeltreffende vaccin kreeg.
Tweede vraag van de studie: wat is de meerwaarde van een tweede dosis tegenover één
dosis? Dat is niet triviaal: hoewel het schema twee doses aanbeveelt, krijgt een aanzienlijk
deel slechts één dosis, soms wegens bijwerkingen — met name uitgesproken pijn op de
injectieplaats — die met dit nieuwe vaccin zijn gemeld (2).
De vaccindoeltreffendheid bedraagt 67,9% bij wie twee doses kreeg tegenover wie één
dosis ontving. Voor oftalmische zona is dat 64,7% en voor postherpetische neuralgie 80,7%.
Bemoedigend is dat deze effectiviteit onveranderd blijft bij een lichte vertraging van de
tweede dosis: 68,1% bij toediening tussen twee en zes maanden na de eerste.
“Het duidelijke voordeel van een tweede dosis van het recombinante vaccin tegen zona
toont het belang aan om het aanbevolen schema af te maken, desnoods via
patiëntensensibilisering of herinneringssystemen.” Tegelijk zijn de resultaten globaal
geruststellend voor wie de tweede dosis niet kan krijgen, bij wie de effectiviteit zeer
aanvaardbaar blijft, aldus de onderzoekers.
De vaccindoeltreffendheid bedraagt 67,9% bij wie twee doses kreeg tegenover wie één
dosis ontving. Voor oftalmische zona is dat 64,7% en voor postherpetische neuralgie 80,7%.
Bemoedigend is dat deze effectiviteit onveranderd blijft bij een lichte vertraging van de
tweede dosis: 68,1% bij toediening tussen twee en zes maanden na de eerste.
“Het duidelijke voordeel van een tweede dosis van het recombinante vaccin tegen zona
toont het belang aan om het aanbevolen schema af te maken, desnoods via
patiëntensensibilisering of herinneringssystemen.” Tegelijk zijn de resultaten globaal
geruststellend voor wie de tweede dosis niet kan krijgen, bij wie de effectiviteit zeer
aanvaardbaar blijft, aldus de onderzoekers.
Bronnen:
- Effectiveness of recombinant herpes zoster vaccine in the U.S. Medicare population,
2018 to 2019, by immunocompetence and prior receipt of live zoster vaccine, Vielot et
al., Ann Intern Med. 2025 Oct 14. doi: 10.7326/ANNALS-24-02409 - Post hoc analysis of reactogenicity trends between dose 1 and dose 2 of the
adjuvanted recombinant zoster vaccine in two parallel randomized trials, Colindres et
al., Hum Vaccin Immunother. 2020 Nov 1;16(11):2628-2633. doi:
10.1080/21645515.2020.1741312