Covid-19: waarom de vaccinale respons soms weinig duurzaam is – MediQuality
Bij vaccinatie tegen Covid-19 zijn we niet allemaal gelijk. Volgens een Japanse studie in
Science Translational Medicine zijn mensen die aanvankelijk een hoge vaccinale
respons vertonen maar bij wie de spiegels van antilichamen van het type
immunoglobuline G (IgG) snel dalen, het minst goed beschermd tegen het virus.
Hoe valt te verklaren dat, bij een vergelijkbare gezondheidstoestand, twee personen niet in
dezelfde mate beschermd zijn door het Covid-19-vaccin? Zelfs bij een goede initiële respons
verschilt de duurzaamheid van de bescherming tegen SARS-CoV-2 van persoon tot
persoon: sommigen raken na enkele maanden toch geïnfecteerd, terwijl anderen langer
beschermd blijven.
Volgens het onderzoek van het team van Masaharu Tsubokura (Fukushima Medical
University) hangt dit fenomeen samen met de evolutie van de anti-SARS-CoV-2-
antilichaamtiter in de tijd, waarvan de dynamiek sterk varieert tussen personen (1). In deze
studie, uitgevoerd tussen april 2021 en november 2022 bij 2.526 gevaccineerden, werd de bloedspiegel van anti-SARS-CoV-2-antilichamen van het type IgG vier keer gemeten in de
drie tot acht maanden na de twee doses primovaccinatie, en vervolgens nog vier keer in de
tien maanden na de toediening van een booster.
De resultaten tonen drie onderscheiden groepen: ten eerste de “duurzamen”, met een
aanvankelijk hoge antilichaamspiegel die nadien slechts weinig afnam (29% van de
deelnemers); ten tweede de “kwetsbaren”, met een vrij lage uitgangs-antilichaamspiegel
(28%); en ten derde de “snelle dalers”, met een hoge antilichaamspiegel kort na vaccinatie
die daarna snel afnam (19%). De overige personen vertoonden intermediaire profielen.
Ongeveer de helft bleef bij toediening van de boostervaccinatie in dezelfde groep als na de
eerste vaccinatie.
De groep met lage respondenten bestond hoofdzakelijk uit personen van 52 tot 80 jaar
(gemiddelde leeftijd 68,5 jaar). De twee andere groepen waren jonger: zo waren de snelle
dalers 32 tot 56 jaar oud op het moment van de twee doses primovaccinatie. Bij die laatste
groep trad een SARS-CoV-2-infectie – teken van een mindere vaccinale bescherming gemiddeld het vroegst op na vaccinatie, ook vergeleken met de aanvankelijke laag-respondeerders.
Volgens de onderzoekers “wijst onze analyse erop dat bepaalde populaties, in het
bijzonder de ‘kwetsbaren’ en de ‘snelle dalers’, moeite hebben om na vaccinatie voldoende
hoge antilichaam titers te behouden. Deze twee groepen lopen een verhoogd risico op
infectie na een boostervaccinatie.”
“In het post-Covid-19-tijdperk moet het identificeren van personen die geen goede
boosterrespons behouden, met name binnen de meest kwetsbare populaties voor Covid-19,
een cruciale doelstelling zijn. Onze studie toont aan dat het essentieel is deze mensen aan
te moedigen om bijkomende vaccinatiedoses te ontvangen. Los van Covid-19 bevestigen
deze resultaten het belang van het vooraf opzetten van vaccinatieprogramma’s met het
oog op toekomstige pandemieën”, aldus de onderzoekers.
Nog een bevinding uit de studie: de aanwezigheid van een hoge bloedspiegel van
immunoglobuline A (IgA) kort na vaccinatie hield verband met een beschermend effect
tegen infectie. Deze antilichamen, waarvan het nut voor de voorspelling van de
vaccinatierespons eerder al werd aangetoond (2) (3), zouden dus predicitief doeltreffender
kunnen zijn dan de serum-IgG, waarvoor één enkele initiële bepaling niet volstaat om het
op lange termijn door het vaccin verleende beschermingsniveau te bepalen.
Bronnen:
Infectious virus shedding duration reflects secretory IgA antibody response latency
after SARS-CoV-2 infection, Miyamoto et al., Proc Natl Acad Sci U S A. 2023 Dec
26;120(52):e2314808120. doi: 10.1073/pnas.2314808120
Longitudinal antibody titers measured after COVID-19 mRNA vaccination can identify
individuals at risk for subsequent infection, Park et al., Sci Transl Med. 2025 Sep
17;17(816):eadv4214. doi: 10.1126/scitranslmed.adv4214
Anti-Spike mucosal IgA protection against SARS-CoV-2 Omicron infection, Havervall et
al., N Engl J Med. 2022 Oct 6;387(14):1333-1336. doi: 10.1056/NEJMc2209651