Naar aanleiding van de “World Meningitis Day” van 5 oktober heeft de Belgian Academy of Paediatrics op 2 oktober kinderartsen, specialisten in infectieziekten, epidemiologen, experts in vaccinatie, leden van de Hoge Gezondheidsraad, politici en patiënten of ouders van kinderen die het slachtoffer zijn geweest van een meningitis, in het halfrond van het Belgisch federaal parlement bijeengebracht om te bevestigen dat België het actieplan van de WGO (1) “Defeating Meningitis by 2030” volgt en om na te gaan hoe die doelstelling kan worden gerealiseerd. Prof. Ann De Guchtenaere (voorzitster van de Belgian Academy of Paediatrics) heeft uitgelegd dat het vaccin een pijler in de strijd is en dat alle kinderen zouden moeten worden ingeënt, ongeacht hun sociale status. Dat is in België niet het geval. Hoewel die vaccins levens redden, worden ze niet allemaal terugbetaald.
Ondanks de doeltreffende behandelingen en vaccins blijft bacteriële meningitis (Neisseria meningitidis B/ACWY, Streptococcus pneumoniae 100ST, Haemophilus influenza type b) een groot probleem voor de volksgezondheid. Wereldwijd worden jaarlijks circa 5 miljoen gevallen van bacteriële meningitis en 290 000 sterfgevallen geregistreerd. Kinderen betalen de zwaarste tol: meer dan 1 miljoen gevallen per jaar bij kinderen jonger dan 5 jaar. 20% van de patiënten die een bacteriële meningitis overleven, vertoont invaliderende somatische en/of neuropsychologische restletsels, die zeer negatieve invloed hebben op de levenskwaliteit. In België zijn in 2024 77 gevallen van meningitis2 geregistreerd (sepsis: 43 gevallen, meningosepsis: 22 gevallen, meningitis: 11 gevallen en andere: 1 geval) en zijn 8 patiënten eraan gestorven. De frequentste serogroepen waren B (39%), W (29,9%) en Y (26%). De incidentie was het hoogst bij kinderen van 0 tot 4 jaar (3,1 gevallen per 100 000) en bij kinderen jonger dan 1 jaar (10,9 gevallen per 100 000).
Sinds 2023 is het vaccin tegen de serogroepen A, C, W en Y gratis voor zuigelingen van 15 maanden. De Hoge Gezondheidsraad raadt het vaccin aan (advies 9485).3 Het vaccin tegen groep B-meningokokken (4CMenB) wordt echter nog niet terugbetaald. Nochtans is die serogroep verantwoordelijk voor een hoog percentage van de ernstige gevallen. Volgens een Belgische enquête4 die tussen november 2022 en oktober 2023 is gehouden, woonde 71% van de 16 816 gevaccineerden in 65 (11%) van de 593 Belgische gemeenten en hing de vaccinatiegraad af van het inkomen: 11-12% in de armste gemeenten en 25-31% in de welgestelde. Volgens prof. Marc Van Ranst “is de vaccinatiegraad te laag en ongelijk verspreid”. Nochtans is een gelijke toegang tot de zorg het primum movens van een doeltreffende preventie.
De kosten van niets doen zijn hoger dan die van vaccinatie
De WGO wil 3 doelstellingen realiseren tegen 2030: 1) geen epidemieën van bacteriële meningitis meer, 2) het aantal gevallen van bacteriële meningitis dat door vaccinatie kan worden voorkomen, verlagen met 50% en de sterfte met 70%, en 3) de invaliditeit verminderen en de levenskwaliteit na een meningitis verbeteren. De Hoge Gezondheidsraad heeft adviezen gepubliceerd over vaccins tegen N. meningitidis (adviezen 9485, 9125,9759) en Streptococcus pneumoniae (advies 9759).
Volgens prof. D. Tuerlinckx (CHU Namur, lid van de Hoge Gezondheidsraad) “moet er toch heel wat veranderen, willen we de doelstellingen tegen 2030 halen. Wij vragen dan ook met aandrang:
- vaccinatie tegen Neisseria serogroepen C, W en Y verplicht te maken bij adolescenten,
- het vaccin tegen serogroep B-meningokokken eindelijk terug te betalen bij kinderen en adolescenten (30% is drager),
- alle vaccins (Men B/ACWY en PCV 20) automatisch terug te betalen bij mensen die een hoog risico lopen.
Prof. De Guchtenaere: “Het kan toch niet zijn dat je € 524 moet betalen om een zuigeling te beschermen tegen pneumokokken en meningokokken. In 2023 hebben 83 kinderen jonger dan 2 jaar een meningokokkeninfectie opgelopen en in 36 gevallen ging het om serogroep B.”
Elk geval is er een te veel
De Belgian Academy of Paediatrics doet een oproep aan de politici om zoveel mogelijk kinderen zo snel mogelijk te vaccineren om de bovenvermelde doelstellingen van de WGO binnen 5 jaar te bereiken. Dr. Raes (Belgian Academy of Paediatrics): “Parallel daarmee moeten we het grote publiek informatie geven over de gevaren van die infecties en moeten we de huisartsen en spoedgevallenartsen ondersteunen. De diagnose is immers soms moeilijk te stellen. Nochtans telt elke minuut.” Mocht niet iedereen daarvan overtuigd zijn, zouden we meerdere getuigenissen kunnen toevoegen: het getuigenis van de ouders van Arthur, gestorven op de leeftijd van 9 maanden*, dat van Kimberly van wie de 4 ledematen zijn geamputeerd op de leeftijd van 25 jaar, en dat van Maurice, een jongen van 5 jaar die een bacteriële meningitis heeft overleefd, maar er een ernstige gehoorsdaling aan heeft overgehouden. Allemaal situaties die hadden kunnen worden voorkomen door vaccinatie.
Bronnen:
- https://www.who.int/publications/i/item/9789240026407
- https://www.sciensano.be/fr/biblio/surveillance-epidemiologique-des-infections-invasives-a-meningocoques-neisseria-meningitidis-2024
- https://www.hgr-css.be/domein-infectiologie
- https://www.belgjpaediatrics.com/index.php/bjp/article/view/343
* https://www.arthurforever.be
Ter nagedachtenis van hun zoontje hebben de ouders van Arthur de vzw “ARTHUR forever” opgericht. De vzw ondersteunt zieke kinderen en hun familie en wil ook een lans breken voor het geven van bloed en organen. Het hart en de nieren van Arthur hebben 3 kinderen gered ….
Defeating meningitis by 2030: a global road map
Surveillance épidémiologique des infections invasives à méningocoques, Neisseria Meningitidis – 2024
Infectiologie
Belgian Journal of Paediatrics
Dr. Claude Biéva – Belangenconflicten: geen • MediQuality
