Dit artikel werd oorspronkelijk gepubliceerd op Medscape. MediQuality maakt deel uit van
het Medscape professioneel netwerk.
Het tekenseizoen is terug, en daarmee ook de dreiging van de ziekte van Lyme.
Verwacht wordt dat het aantal gevallen weer zal toenemen nu de klimaatverandering
de tekenactiviteit aanwakkert. Maar twee nieuwe studies wijzen op twee nieuwe
mogelijke behandelingsopties in het vooruitzicht: onderzoekers hebben nieuwe
strategieën geïdentificeerd die het makkelijker kunnen maken om de infectie
vroegtijdig te stoppen en ook het risico op de ontwikkeling van een langdurige
complicatie, Lyme-artritis, kunnen verminderen. Dit is wat je moet weten.
De gevallen van Lyme zullen naar verwachting stijgen in 2025
Er is een goede kans dat nieuwe gevallen van Lyme de steile opwaartse trend van de
afgelopen jaren zullen voortzetten. Het aantal door de CDC gerapporteerde gevallen steeg
met meer dan 40% van 2022 tot 2023, mogelijk als gevolg van de effecten van de
klimaatverandering — zoals kortere winters en stijgende temperaturen, volgens de US
Environmental Protection Agency.
Teken die de Lyme-veroorzakende bacterie Borrelia burgdorferi verspreiden, zijn het meest
actief bij temperaturen boven de 7 °C en een luchtvochtigheid van minimaal 85%. Op
sommige plekken ter wereld waar voorheen geen teken werden aan getroffen, zijn ze nu wel aanwezig, waardoor het risico op besmetting met de ziekte toeneemt.
De eerstelijnsbehandeling voor de ziekte van Lyme kan veranderen
Onderzoekers aan de Northwestern University in Illinois testten onlangs meer dan
500 antibiotica en andere door de FDA goedgekeurde moleculen om te zien of ze de
infectie kunnen behandelen op een manier die de unieke cellulaire kenmerken van Borrelia
burgdorferi aanvalt. De bevindingen werden woensdag gepubliceerd in Science
Translational Medicine.
In hun experimenten genas een antibioticum uit de penicilline familie, piperacilline
genaamd, muizen met de ziekte van Lyme met een dosis die 100 keer lager was dan de
huidige behandeling, het antibioticum doxycycline. Doxycycline staat erom bekend een hele
reeks bijwerkingen te veroorzaken, waaronder darmproblemen, omdat het ook de gezonde
bacteriën doodt. Bovendien werkt het niet bij tot 20% van de mensen. Een andere
beperking is dat jonge kinderen geen doxycycline mogen gebruiken.
“Onze recente ontdekking kan een nieuwe behandelingsoptie voor de ziekte van Lyme
bieden, die patiënten kan helpen snel te herstellen,” zonder al die bijwerkingen, zei studieauteur Brandon Jutras, associate professor in het departement Microbiologie- Immunologie in de Feinberg School of Medicine aan Northwestern University.
De behandeling moet echter nog wel op mensen worden getest, hoewel piperacilline al is
goedgekeurd voor andere indicaties.
“Deze studies zijn mogelijk en kunnen worden versneld met federale financiële steun, maar
die steun neemt af voor onderzoekers naar de ziekte van Lyme,” zei Jutras. “De privésector
lijkt niet geïnteresseerd te zijn omdat hun winstmarges minimaal zijn op een reeds
bestaand, momenteel beschikbaar antibioticum.”
Toch onderzoekt zijn team het gebruik ervan als profylactisch middel na een tekenbeet,
maar voordat de infectie zich heeft ontwikkeld.
Wetenschappers leren meer over Lyme-artritis
Volgens de schattingen leidt een op de vier gevallen van de ziekte van Lyme tot Lyme-
artritis (hoewel de CDC zegt dat de manier van rapportering kan leiden tot overschatting van de incidentie). De aandoening gaat meestal gepaard met een duidelijke zwelling van
een of beide knieën, maar kan ook andere gewrichten aantasten, zoals de schouder, enkel,
elleboog, pols of heup. Ze kan lang na de eerste tekenbeet optreden en, onbehandeld,
permanente gewrichtsschade veroorzaken.
In een aparte studie, ook onder leiding van Jutras en ook woensdag gepubliceerd
in Science Translational Medicine, onderzochten onderzoekers het vocht uit de gezwollen
knieën van Lyme-artritispatiënten en vonden resten van bacteriële celwanden,
peptidoglycaan genaamd, maanden na de eerste infectie. Dat is waarschijnlijk de trigger
voor de artritis.
“We zijn momenteel bezig met het ontwikkelen en testen van strategieën die gericht zijn op
het achtergebleven peptidoglycaan,” zie Jutras. “Als de molecule uit het lichaam verdwijnt,
of als het immuunsysteem simpelweg niet meer op de molecule reageert, kunnen we
patiënten mogelijk helpen wanneer de conventionele opties niet hebben geholpen.”
Preventie blijft de beste bescherming
Hoewel de behandelingen verbeteren, is het vermijden van tekenbeten nog steeds de beste
verdediging tegen de ziekte van Lyme, gevolgd door het zoeken van medische hulp na een
tekenbeet, zelfs als er geen symptomen zijn.
De Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health biedt een dashboard aan waarmee
gebruikers een locatie kunnen invoeren om de trends in de ziekte van Lyme per
Amerikaanse staat of Canadese gezondheidsregio te bekijken. Dit kan handig zijn om te
raadplegen, ook als je op reis bent.
Tekenbeten laten niet altijd sporen achter, dus als je een teek bij jezelf, iemand anders of
een huisdier moet verwijderen, bewaar hem dan en zoek medische hulp zodat hij getest
kan worden op de ziekte van Lyme. Als de test positief is, betekent dat niet dat je de ziekte
zult krijgen, maar nauwgezette observatie is dan van cruciaal belang.
